Keuzestress om een koekje

Het dagelijks leven is een aaneenschakeling van keuzes. Het overgrote deel maakt men zonder er echt bij stil te staan. Ze komen voort uit routine of door middel van persoonlijke voorkeuren. Hoe laat sta ik morgen op? Welke kleren doe ik aan? Poets ik mijn tanden voor of na het ontbijt? Normaal maakt men deze keuzes en is het daarmee klaar. Voor mij is dat iets lastiger. Iedere keuze die ik maak, kost mij namelijk energie. En mijn energie per dag is beperkt. De oplossing die ik daarvoor heb, is er een die ik al zo lang ik me kan herinneren gebruik. Het is héél erg autistisch. En het werkt, over het algemeen, enorm goed. Ik kies namelijk helemaal niet.

Ik heb in mijn hoofd namelijk een prachtige dossierkast gevuld met een varia aan stroomdiagrammen. Neem eens als voorbeeld dat iemand je een schaal met verschillende koekjes aanbiedt. Ik heb echt geen idee hoe andere mensen dit doen. Wat ik op de schaal zie liggen, zijn verschillende gelijkwaardige keuzes waar ik me op blindstaar. Ik ben me ervan bewust dat dit sociaal onwenselijk gedrag is. Dus pak ik uit mijn dossierkast het stroomdiagram over koekjes. Dat diagram gaat zo:

Is er een koekje bij met chocolade? Zo ja, zijn er meerdere soorten met chocolade? Zo ja, dan kies ik die het meeste chocolade bevat. Als er geen chocolade te kiezen valt, kijk ik naar de garnering van het koekje. Bevat een van de koekjes een laag suiker, dan wordt dat mijn keuze. Stukjes noot vallen direct af. Vervolgens kijk in naar de textuur. Over eventuele vulling hoef ik me niet druk te maken dat is namelijk een ander stroomdiagram. De textuur is bij voorkeur glad, zonder teveel verrassingen. Als ik er dan nog niet uitkom, sla ik zonder spijt achteraf over. Dit hele proces duurt niet meer dan een seconde. Het kost me vrijwel geen energie en ik kom ook nog eens heel erg zelfverzekerd en niet-autistisch over.

Het enige nadeel is dat ik soms helemaal geen zin heb in een koekje met chocolade. Het zal mijn ADHD kant wel zijn, maar dan laat ik mijn innerlijke anarchist gewoon zomaar iets kiezen. Het koekje kan dan tegenvallen, of brozer blijken dan verwacht. De kruimels kunnen alle kanten op vliegen en het kan resulteren in chaos. Maar het kan ook het beste koekje blijken dat ik ooit heb geproefd. Dat het een smaak is waarvan ik niet wist dat ik deze in mijn leven miste. Dat het mijn wereld, nu ik het geprobeerd heb, iets mooier en groter maakt… Ja, ik weet het. Het gaat eigenlijk niet meer over een koekje.

Dus probeer ik een keer in de zoveel tijd bewust wèl te kiezen, risico’s te nemen. Met mate, anders kost het me teveel energie. Dan laat ik mijn dossierkast met stroomdiagrammen dicht en maak ik een keuze op gevoel. Het is doodeng en het resultaat onvoorspelbaar. Het voelt als een sprong in het diepe, zonder dat ik weet of ik kan zwemmen. Maar, ook al kost het me een hoop energie, het blijkt vaak de moeite. Mijn leven is er in ieder geval een stuk interessanter op geworden.