Teleurstelling

Als mens hebben we regelmatig te maken met teleurstelling. Afspraken die op het laatste moment niet doorgaan, een aanbieding bij de supermarkt waar je enorm zin in had die dan uitverkocht is, of een boek of film waar je hoge verwachtingen van had, die dan net niet is wat het had moeten zijn.

Voor mij, als autist, zitten er verschillende aspecten aan een teleurstelling, namelijk verloren energie en rouw.

Met “verloren energie” bedoel ik alle uren die je hebt gespendeerd met het nadenken en plannen van een activiteit. Je hebt nagedacht over je kleding, het weer, wat je moet zeggen tegen mensen, wel of niet van tevoren eten of drinken, de route die je moet nemen, enzovoort. In een nieuwe situatie is dit energieverbruik een stuk hoger dan wanneer je de situatie al kent, al vergt ook die energie.

Met “rouw” bedoel ik het loslaten van de teleurstelling. Ook hier komen gedachten bij kijken. Had jij dingen anders kunnen doen waardoor het niet afgezegd zou worden? In de meeste gevallen niet, als jij niet degene bent die het heeft afgezegd. Dan is de vraag of je meteen vraagt om een andere afspraak, of dat je het laat varen.

Als je eerder in de supermarkt was geweest had je nog wel gebruik kunnen maken van de aanbieding, maar je hebt uren doorgebracht met TV kijken, of gamen, of scrollen op social media. En dan is het belangrijk om tegen jezelf te zeggen; “weet je wat, je kunt vandaag ook dit eten, dat vind je ook lekker.”

In deze periode van rouw heb ik last van verwijten. Ik verwijt mezelf van dingen waar ik geen of weinig invloed op heb. Zelfs de uren die ik heb doorgebracht met zogenaamd “niks doen”, zoals scrollen op social media, TV kijken, lezen en gamen, zijn geen nutteloze uren geweest. Het is een onderdeel van mijn autisme dat ik moet opladen; ik had die uren nodig om bij te komen van de dag ervoor, of de ochtend, of wat dan ook.

Het loslaten van de teleurstelling gaat verder dan zeggen “jammer dan”. Het is het accepteren dat er aspecten zijn waar je geen controle over hebt. Alle controle die je erover had, heb je er al over uitgevoerd. Je hebt besloten wat je aan zou doen, je wist wat het weer zou zijn, je hebt de gesprekken gevoerd in je hoofd en bent voorbereid op vragen, je hebt je maaltijden en route gepland. Alles waar jij invloed op had was geregeld en dat moet je nu laten gaan en dat kan verdriet veroorzaken. Neem even de tijd om dat verdriet te voelen voordat je het laat gaan. Ga iets anders leuks doen; je hebt toch al de juiste kleding aan en het weer zit mee. Of eet iets dat je eigenlijk veel lekkerder vindt dan die aanbieding. Jezelf verwennen als iets tegen zit is geen overbodige luxe, het is voor jezelf zorgen.