Nostalgie – Lezen als twee

Dit artikel is geschreven door een van de deelnemers van Stichting Boekenwerk

Categorie: Nostalgie

Titel: Lezen als twee
Artikel:

Begin twintig is een interessante leeftijd. Sommige van mijn vrienden gaan al trouwen, andere wonen nog bij hun ouders. Het volwassen worden gaat met schokken en stoten. Soms voelt het alsof ik achterloop op tieners jaren jonger dan ik. Dan weer voelt het alsof ik mensen van twee keer mijn leeftijd ver achter me laat. Op dat soort momenten slaat nu en dan de nostalgie toe. Het lijkt zo ver weg, die tien, vijftien jaar geleden. Toen ik nog volledig op kon gaan in een spelletje, een dagje uit, en natuurlijk een verhaal.

Ja, vooral een verhaal. Lachen, huilen, met een lamp onder de dekens uren slaap kwijtraken, alles voor een mooi verhaal! Met mijn neus in een boek zaten mijn oren dicht, en alles wat ik zag was die wereld van inkt. Alles wat ik wilde was weten hoe het verder ging. Het is moeilijk om niet te missen hoe ik kon genieten van een verhaal… en sommige verhalen blijven hangen. Als ik in een waas van nostalgie terugdenk aan mijn kindertijd, dan denk ik aan verhalen zoals deze.

Hasse Simonsdochter, Thea Beckman

Hasse Simonsdochter, geschreven door Thea Beckman, werd voorgelezen toen ik in groep 7 zat. Iedereen die liever een verhaal wilde horen dan normale dingen doen mocht er dan bij komen zitten. Het was amper een keuze voor mij: ik kon een verhaal horen en de andere kinderen vermijden? Ja, graag, en dank u wel! En vanaf de eerste pagina was ik meteen verliefd. In plaats van een goede dochter is Hasse een wildebras en, wordt er gezegd, een Wisselkind. Een kind van de elfen, achtergelaten in de plaats van de echte Hasse die door de elfen gestolen is. Haar ouders hopen dat, als ze haar maar slecht genoeg behandelen, ze weer door de elfen zal worden meegenomen. Dat ze dan hun echte dochter weer terugkrijgen.

Op een dag wordt Hasse, die het liefst buiten rondzwerft, bijna verkracht door drie veedrijvers. Als ze terugkomt naar het dorp ontdekt ze dat de man die haar gered heeft is veroordeeld tot de dood. Zijn misdaad is de “moord” op een van haar aanvallers, en Hasse weigert hem daarvoor te laten sterven. Dus verbidt ze de huurling Jan van Schaffelaar, wat betekent dat ze met hem trouwt om hem te redden van de doodstraf. En meteen moet ze het grondgebied verlaten, want zowel Hasse als haar gloednieuwe man worden verbannen van Kampen.

Eindelijk is ze de gevangenis van haar kindertijd ontsnapt. Maar dat betekent nog niet dat ze ergens anders stil kan blijven zitten. Het boek is op school nooit uitgelezen. Dus heb ik het later zelf gevonden om erachter te komen hoe het afliep. Ik moest erbij zijn. Ik wilde Hasse zijn, terwijl ze groeide, sterker werd, en bovenal zichzelf bleef tot aan het einde van haar verhaal: https://www.stichtingboekenwerk.nl/shop/storefront/hasse-simonsdochter/

W.I.T.C.H.

W.I.T.C.H. was een tekenserie op Jetix, wat van zichzelf al een baken van nostalgie is. Deze serie werd overschaduwd door Winx Club op Nickelodeon, en verdween daarom na het eerste seizoen. Een tweede seizoen is gemaakt, maar nooit naar het Nederlands vertaald. Jammer, dacht ik, dat dit verhaal voor zijn tijd tot een einde moest komen. Nou, zat ik er even naast, want W.I.T.C.H. is doorgegaan. Niet op TV, nee, maar in zijn originele vorm: als stripboeken. Er zijn wel 139 boeken, plus 16 specials!

De vijf hoofdpersonen zijn Will, Irma, Taranee, Cornelia, en Hay Lin. Als ze de eerste letters van hun namen achter elkaar zetten zijn ze samen W.I.T.C.H. Elk hebben ze macht over een element, respectievelijk energie, water, vuur, aarde, en wind. Want ze zijn gekozen door het Hart van Kandrakar om met hun superkrachten de wereld te beschermen tegen bovennatuurlijke vijanden.Er zijn overal portalen die naar andere werelden leiden, en die werelden zitten vol monsters en magische krijgsheren. Als de vijf Wachters van Kandrakar deze portalen niet goed bewaken is de hele aarde in gevaar. En tussen het redden van de wereld door moeten de meiden ook nog hun normale levens bijhouden. Alsof school en relaties niet pijnlijk genoeg zijn zonder ondertussen je leven te wagen in gevechten tussen goed en kwaad.

De formule is bekend, natuurlijk, en heeft veel weg van Japanse Magical Girl series zoals Sailor Moon. Ook de stijl van de tekeningen en de lay-out van de pagina’s zijn gebaseerd op Japanse manga. Toch komt het origineel uit Italië. Het concept van W.I.T.C.H. is dan wel een oud idee, maar het is hier op een mooie manier uitgevoerd. Misschien is het maar nostalgie, maar ik denk er nog altijd met een warm gevoel aan terug. En alles begint hier: https://www.stichtingboekenwerk.nl/shop/storefront/witch-nr-1-strijd-om-hart/

His Dark Materials, Philip Pullman

His Dark Materials, in het Nederlands bekend als Het gouden kompas, bestaat uit drie boeken. Northern Lights (Het noorderlicht), The Subtle Knife (Het listige mes), en The Amber Spyglass (De amberkleurige kijker). De serie wordt door schrijver Philip Pullman gezien als de ideologische tegenstander van religieuze jeugdromans zoals de Kronieken van Narnia. Nou vind ik het over het algemeen leuk als boeken iets te zeggen hebben. En ik vind het minder leuk als dit iets neer komt op “God goed, lippenstift slecht, stel niet te veel vragen.” Dus een verhaal dat georganiseerde religie systematisch ontmantelt om in plaats daarvan vrijheid te prijzen heeft voor mij wel wat.

Niet dat hier ook maar iets van tot me doordrong toen ik als jonge tiener zelf deze boeken las, natuurlijk. Ik werd in plaats daarvan verliefd op de listige hoofdpersoon, de portalen tussen werelden, en de sprookjesachtige daemonen. Oh ja, vooral die daemonen zijn bij mij op de verbeelding geslagen. Het idee dat de ziel buiten het lichaam zou kunnen leven in de vorm van een symbolisch toepasselijk dier… Hoe kon ik daar niet over blijven denken en dromen?

Uren en nachten ben ik kwijtgeraakt om te vinden wat mijn daemon zou zijn. Of die van mijn vrienden. Of die van mijn favoriete personages uit andere boeken. Hoe de wereld er uit zou zien als ieder mens een dier bij zich had. Elk soort dier, vogels of motten of olifanten, die altijd bij hen in de buurt moesten blijven. Zo viel ik dwars door de pagina’s deze fantastische wereld in. En nu, jaren later, kom ik er nog regelmatig op bezoek: https://www.stichtingboekenwerk.nl/shop/storefront/his-dark-materials/

Het is grappig, achteraf gezien, hoe vaak mijn nostalgie me leidt naar verhalen over volwassen worden. Grappig, maar niet verrassend. Het Coming of Age verhaal is de basis van enorm veel jeugdliteratuur. Een verhaal vereist conflict en karakterontwikkeling, en als je hoofdpersonen kinderen zijn kun je grofweg maar een kant op. En als je lezers kinderen zijn gaan die onvermijdelijk grofweg dezelfde richting in.

Nu, begin twintig, ligt die weg achter me, en strekt hij zich oneindig voor me uit. Nu kijk ik terug op die tijd, toen alles en niets zo belangrijk was, met zowel warmte als behoorlijke vernedering. En na die pijnlijke tienerjaren van nooit goed genoeg zijn, denk ik nu dat ik een mijlpaal heb bereikt. Ik kan eindelijk sympathie voelen voor het kind dat ik ooit was, zonder enig verlangen om haar weer te zijn. Ik kan eindelijk sympathie voelen voor mezelf zoals ik nu ben, en alsnog mezelf willen verbeteren.

Maar soms, als alles te snel gaat of te langzaam, of te moeilijk in het algemeen, slaat de nostalgie toe. En dan is het leuk, denk ik, om een oud verhaal weer op te pakken, en te lezen als twee. In de schrijftechnieken en de slimme details tussen de regels vind ik mezelf. En in het avontuur en de personages en de wereld vind ik een jong meisje met een spannend nieuw boek. Ik zwaai naar haar, al ziet ze me niet, terwijl ze met een lamp onder de dekens de nacht wegleest. Toen al, net als nu, alles voor een mooi verhaal.

Kijk op https://www.stichtingboekenwerk.nl/shop.

 

Comments are closed.