Geschreven door Joris Martens

Hoe pesten ontstaat:
Pesten kan op verschillende plaatsen ontstaan. De meest voorkomende plaatsen zijn school en werk.

Bij school:
Bij een school ontstaat het vooral op grote scholen met grote klassen.  Hierbij zoeken de pesters een tijdstip uit waar een docent de minste controle heeft. Dit kan dus een pauze zijn of een schoolreisje.
Een aantal bekende pestgedrag dingen: Het slachtoffer doodzwijgen (dit wil zeggen dat de dader absoluut niets tegen het slachtoffer zegt) , roddelen over slachtoffer, slachtoffer in les afleiden waardoor hij straf krijgt, mishandeling, afpersen van slachtoffer voor geld of spullen en spullen van slachtoffer vernielen.

Ook docenten werken er onbewust of bewust aan mee. Ze sluiten bijvoorbeeld hun ogen omdat ze bang zijn het niet in de hand te kunnen houden.
Soms zet de docent zelfs aan tot pesten, wat leidt tot ontslag. Dit doet hij door telkens een bepaald persoon te grazen nemen met straf, terwijl deze persoon niets heeft gedaan.
Ook is er iets wat vaak voorkomt op middelbare scholen: de docent pesten.  Meestal wordt dit door een paar mensen gestart en nemen andere het over.

Bij werk:
Ook bij het werk kan je pesten tegenkomen.  Dit gebeurt als er een groot bedrijf is of een slechte sfeer hangt. Er zijn meerdere oorzaken waardoor het voor kan komen.
Enkele van deze oorzaken zijn financiële problemen of te hoge/lage werkdruk. Het kan zelfs wel eens voorkomen dat iemand wordt gepest zodat hij ontslag neemt bij een bedrijf.
Door competitiedrang kan er ook pesten ontstaan. Dit komt doordat iemand er zo ver voor gaat dat hij/zij alleen maar aan ‘winnen’ denkt.
Er zijn nog een aantal mogelijkheden waardoor pesten ontstaat, maar dit waren de belangrijkste.
Als er iemand gepest wordt is de kans dat iemand die vaak ‘ziek’ meldt snel toeneemt.

Een aantal manieren van hoe er gepest kan worden: slachtoffer expres niet bij belangrijke gebeurtenissen laten zijn, de computer of andere werkspullen vernielen zodat het niet meer te gebruiken is, seksuele intimidatie, het slachtoffer gevaarlijk werk geven, het negeren van hulpkreten of klachten door management.
Als er niets aan het pesten gedaan wordt, kan het beginnen met ziekteverzuim. Het kan zelfs in extreme gevallen doorgaan in zelfmoord. Het is dus belangrijk dat er iets gedaan wordt aan pesten voordat het uit de hand loopt.

Het verschil tussen pesten en plagen

Veel mensen denken dat pesten en plagen hetzelfde is, maar er zijn grote verschillen tussen pesten en plagen.

Bij plagen is de situatie één tegen één en zijn de twee bijna gelijk aan elkaar. Het wisselt elkaar ook af zodat de één en dan weer de ander aan de beurt is. Het kan zijn dat er ruzie van ontstaat, maar bij plagen wordt het altijd weer opgelost.

Pesten daarentegen gebeurt  met een groep tegen één persoon. Meestal start één persoon het wel, maar komen er snel zijn vrienden bij om te helpen. Het slachtoffer kan zich niet verweren en is voortdurend de klos. Pesten kan ook ontzettend lang meegaan, terwijl plagen maar van korte duur is.

De pester  richt dan ook meestal schade aan bij het slachtoffer,  waar de pester niet bij stil heeft gestaan.
Hierdoor  een slachtoffer vaak nog jarenlang lastig gevallen door kwellingen.

Wie zijn er vaak slachtoffers en wie de pesters?

De pesters
Waarom zou iemand een persoon gaan pesten? Dit gebeurt meestal omdat iemand uit verveling niet weet wat hij/zij moet doen, maar het kan ook andere oorzaken hebben. Dit zijn: doordat iemand zoveel frustratie heeft dat hij/zij zich ergens op af moet reageren, jaloezie, is bang om zelf gepest te worden dus doet hij/zij het maar bij iemand anders, stoer doen voor hun vrienden en door een gewelddadige thuissituatie.
Vaak denken pesters dat ze populair worden door hun gedrag, maar het tegenovergestelde is waar. Het kan wel zo zijn dat andere aardig zijn voor hen zodat ze zelf niet gepest worden.

Er wordt begonnen met pesten als de pester genoeg groepsleden heeft of voldoende mensen die het met hem eens zijn. Dit zijn de meelopers. Zij houden op als de pester een blunder begaat.

De slachtoffers

Iedereen kan gepest worden, maar er zijn een aantal mensen waarbij het eerder gebeurt dan anderen.
Dit kan zijn bij een nieuwe leerlingen in de klas, als nieuwe klassen worden gemaakt, iemand met een andere huidskleur, discriminatie, andere godsdienst en/of vallen op ander geslacht oftewel homofobie.

Als iemand slachtoffer wordt van pesten kan er twee dingen met die persoon gebeuren.

1. Deze persoon wordt angstig, onzeker en is negatief over zichzelf
2. Hij/zij is angstig, maar word hierdoor agressief. Hierdoor gaat diegene slaan of iets terug zeggen zonder effect.

Als iemand gepest wordt gaat het zelfvertrouwen snel naar beneden. Hierdoor durft hij zich niet te verweren wat de pester aanmoedigt om door te gaan met pesten. Daardoor ben je in een cirkeltje beland waar je niet snel uitkomt.

Met de komst van het internet gaat het slachtoffer vaak wraak nemen op de pester via cyberpesten. Dit gebeurt online en anoniem. Het heeft de negatieve gevolgen van pesten en kan volledig uit de hand lopen.

Wat kun je doen als iemand gepest word?

Belangrijk is het om de pester aan te spreken op zijn gedrag, maar je moet ook niet vergeten om het met het slachtoffer over te hebben. Hiermee is het de bedoeling dat je het slachtoffer meer zelfvertrouwen geeft.
Er zijn twee verschillende situaties die op een verschillende manier moeten worden opgelost.
School:
Leraren of ouders moeten hier tegenin gaan. Een projectweek helpt niet op school, dus moet er andere actie genomen worden. Dit kan door een langdurig programma van de school zijn waarin iedereen betrokken word t.
Maar er zijn ook andere mogelijkheden. Zoals: pester naar andere klas overplaatsen, pester naar andere school overplaatsen en als er ook maar iets gebeurt gelijk er iets aan doen, dit word t ook wel het ‘zero tolerance’ beleid genoemd.

Werk:
Als je zo gepest wordt dat je zelf ontslag neemt, krijg je geen werkloosheidsuitkering. Hierdoor bevindt het slachtoffer zich in een vervelende situatie, waardoor hij niet snel ontslag zou nemen. Het enige hoe dit kan worden opgelost is als er samen met de werkgever een ‘ontslag met wederzijds goedvinden’     is. Hierdoor krijgt het slachtoffer zijn gewilde ontslag, maar behoudt hij de werkloosheidsuitkering.
Als je op werk gepest wordt is het ook altijd slim om iemand als vertrouwenspersoon te hebben. Dit kan je eigen moeder zijn, maar ook een vriend.  Zorg er alleen wel voor dat je deze persoon echt goed vertrouwt en dat je zeker weet dat hij/zij niets doorvertelt.

In Nederland en vele andere landen zijn er geen wetten tegen pesten. Er is wel een land die in verschillende staten een antipestwet heeft aangenomen.  Dit land is de Verenigde Staten.

Bij Stichting Boekenwerk hebben we de volgende boeken met het thema pesten:

• Terug tot Ina Damman. De schrijver hiervan is Simon Vestdijk.
• Respect! De schrijver van dit boek is Hans Kaldenbach.
• Ik vocht voor mijn kinderen. De schrijfster van dit boek is Esma Abdelhamid.
• De vrouw als eunuch. De schrijfster van dit boek is Germaine Greer.
• Tientje achter de tuinmuur. Hiervan is de schrijfster Ursula Wölfel 

Ben jij geïnteresseerd in deze of andere boeken?

Neem dan eens een kijkje op de webshop voor meer van deze categorie https://stichtingboekenwerk.nl/shop .